Nhộn nhịp làng hương Đông Khê xã Hoằng Quỳ

 

Đến thăm làng hương Đông Khê xã Hoằng Qùy khi cái tết nguyên đán của daan tộc đang đến gần. Mùi hương nồng nàn ấm cúng đã xua tan đi cái se lạnh của những ngày cuối đông. Những bó tăm hương xoè đỏ rực được phơi dọc những con ngõ nhỏ, trong mỗi sân nhà của những hộ sản xuất hương trong làng, cảm nhận như xuân sớm đã đến với làng hương Đông Khê. Những ngày này, làng hương Đông Khê Hoằng Quỳ bước vào thời điểm nhộn nhịp nhất trong năm, người lớn, phụ nữ, trẻ em ai cũng tất bật với công việc bởi đây cũng là mùa làm ăn chính của họ.

Nghề làm hương không biết có ở Đông Khê tự bao giờ, những người đưa nghề về làng cũng không ai nhớ, chỉ biết làng từ lâu đã có nghề hương thủ công truyền thống. Tuy nghề làm hương có mùa vụ quanh năm, nhưng vào tháng cuối năm này, không khí làm việc ở làng nghề rất khẩn trương, nhộn nhịp. Mỗi nhà đều nỗ lực để hoàn thành những đơn hàng cuối cùng của năm cũ, chuẩn bị đón Tết. Trên con đường vào làng, đâu đâu cũng bắt gặp sắc màu rực rỡ của hàng ngàn bó hương và mùi thơm thật nồng nàn ấm cúng. Trải qua nhiều thăng trầm, nghề làm hương ở Đông Khê đến nay vẫn được duy trì với 8 hộ làm nghề với 10 đến 12 lao động/hộ.

Trước đây, người dân làng nghề thường làm hương thủ công theo phương pháp se hoặc nhúng bột lên tăm hương, sau đó, việc sản xuất chuyển dần qua sử dụng bằng máy đạp chân. Hiện nay, hầu hết các gia đình làm nghề đều sử dụng máy điện. Việc sử dụng máy điện giúp tăng năng suất, rút ngắn được nhiều thời gian giao sản phẩm cho khách hàng. Anh Đoàn Tất Đức - một hộ làm hương truyền thống ở Đông Khê, có thời gian làm nghề đã hơn 55 năm cho biết: từ đầu tháng Chạp, nhiều khách hàng đặt đã mua hương. Mỗi ngày, gia đình anh sản xuất và cung ứng ra thị trường 4 vạn cây hương, nhưng mấy ngày nay vẫn “cháy” hàng vì sản xuất ra bao nhiêu cũng không đủ giao cho khách.

“Nghề làm hương yêu cầu cẩn thận nhưng cũng không vất vả như nghề nông nhưng thị trường tiêu thụ tương đối ổn định, mang lại thu nhập khá cho người lao động và tranh thủ được nguồn lao động sẵn có trong gia đình. Người lớn thì đảm nhận khâu nhồi bột, nhúng hương, trẻ em và người già thì xe hương và gói hương” – ông Đoàn Văn Mậu hộ làm hương ở Đông Khê cho biết. Để cho ra một mẻ hương tốt phải chú ý đến khâu chọn nguyên liệu. Hương liệu trước đây phải là rễ cây trầm, nhưng bây giờ, rễ trầm ngày càng khan hiếm nên người ta thường thay thế bằng rễ cây trám, rồi trộn lẫn với các vị thuốc Bắc như nụ hồi, đinh hương, cam thảo... tạo mùi thơm rất dễ chịu. Hương trầm là loại hương được ưa chuộng nhất không chỉ bởi mùi thơm, mà còn bởi hương cháy đều khi đốt lên, tàn hương uốn vòng lại trên bát hương, báo hiệu những điềm tốt lành.

Thời điểm này, ghé vào các hộ làm hương ở Đông Khê, đâu đâu cũng thấy mọi người tích cực xe hương vừa chuyện trò vui vẻ để có đủ hàng cung cấp cho các mối bán buôn phục vụ nhu cầu tết nguyên đán Tân Sửu 2021. Các loại hương được làm chủ yếu là: hương trăm, hương sào và hương thẻ. Mặc dù đã có máy móc thay thế nhưng nhiều hộ gia đình làm hương ở Đông Khê vẫn làm bằng thủ công từ công đoạn pha chế màu nhuộm cho đến xe hương. Vì vậy mà cây hương nhìn tròn trịa, dẻo và không bị bể. Xe hương xong được đem phơi trên những chiếc phên, nắng gió sẽ làm hương khô, màu sắc đẹp mà giữ nguyên mùi thơm. Mà lúc đốt, hương sẽ cháy đến tận chân hương và tàn hương thì uốn cong rất đẹp.

Từ nghề truyền thống của cha ông truyền lại, với sự nỗ lực của người dân, sự quan tâm của chính quyền địa phương, làng nghề Đông Khê Hoằng Quỳ vẫn đang được duy trì và phát triển. Giờ đây, hương không chỉ đơn thuần là sản phẩm tâm linh mà nó đã trở thành hàng hóa, đem lại thu nhập cho các hộ gia đình còn giữ lại nghề truyền thống và những lao động làm nghề ở đây.

Chia tay làng nghề hương Đông Khê khi cái tết cổ truyền của dân tộc đang đến gần, mùi hương nồng nàn, quấn quyết như níu chân người đến. Mùa xuân của đất trời đang về và mùa xuân đã đến sớm hơn với làng hương Đông Khê xã Hoằng Quỳ.