Hoằng Hóa: Tăng cường tư vấn về chăm sóc sức khỏe sinh sản cho trẻ vị thành niên/thanh niên trên địa bàn

 Đề án với 3 mục tiêu chính là: 95% vị thành niên/thanh niên ở các trường THCS - THPT triển khai đề án có hiểu biết cơ bản về một số vấn đề dân số, kế hoạch hóa gia đình như các biện pháp tránh thai, tác hại của tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống; 80% cấp ủy Đảng, chính quyền có văn bản chỉ đạo tạo môi trường xã hội thân thiện, ủng hộ vị thành niên/thanh niên; 50% cha mẹ có con trong tuổi vị thành niên/thanh niên ủng hộ, hướng dẫn, hỗ trợ con cái chủ động tìm hiểu thông tin, kiến thức và tiếp cận, thụ hưởng các dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản, dân số KHHGĐ.

Buổi truyền thông tại trường THCS xã Hoằng Thành
 

Trên thực tế hiện nay, trước những tác động tiêu cực từ mặt trái thời kỳ hội nhập, sự phát triển như “vũ bão” của công nghệ thông tin và mạng internet, bước vào độ tuổi vị thành niên, độ tuổi mà tâm lý - tình cảm đang trong quá trình phát triển mạnh, hướng tới sự hoàn thiện, chưa ổn định lại dễ bị những tác động từ bên ngoài nên rất nhạy cảm, dễ dao động, dễ thay đổi và cũng dễ bị tổn thương; việc giáo dục giới tính, chăm sóc sức khỏe cho lứa tuổi này ở nhiều gia đình hiện nay vẫn chưa thực sự được quan tâm đúng mức, không ít các bậc phụ huynh, các gia đình có con ở độ tuổi vị thành niên, thiếu kiến thức hoặc chưa quan tâm đến công tác giáo dục, định hướng về chăm sóc SKSS cho con em; dẫn đến nhiều điều đáng tiếc, nhất là đối tượng trẻ em gái mang thai ngoài ý muốn, phải cưới vội, cưới gấp, hôn nhân không bền vững hoặc làm mẹ ở tuổi còn quá trẻ vv.... Bên cạnh đó, kiến thức, kỹ năng cơ bản về bảo vệ, chăm sóc sức khỏe sinh sản của vị thành niên/thanh niên còn nhiều hạn chế, các em vẫn gặp phải nhiều khó khăn khi tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản. Mặt khác, khi tiếp xúc, giáo dục cho vị thành niên/thanh niên thì mọi người đều có ý e dè, né tránh không muốn nhắc đến nội dung chăm sóc sức khỏe sinh sản, trong khi chính đối tượng này lại rất cần được hướng dẫn đầy đủ và sâu sắc.
Hàng năm, Trung tâm dân số - KHHGĐ huyện phối với phòng GD&ĐT huyện, các nhà trường và một số hội đoàn thể ở các địa phương để triển khai thực hiện đề án “Tăng cường tư vấn và cung cấp dịch vụ dân số - KHHGĐ cho trẻ vị thành niên/thanh niên”. Trong năm 2018, Trung tâm dân số KHHGĐ huyện đã phối với phòng Giáo dục huyện triển khai thực hiện đề án thông qua các buổi học ngoại khóa, vào giờ chào cờ thứ 2 đầu tuần, tại các trường gồm: Trường THPT Hoằng Hóa 4; Trường THPT Lê Viết Tạo; Trường THCS Nguyễn Văn Trỗi( Hoằng Quỳ); Trường THCS Hoằng Đức; Trường THCS Hoằng Thành; Trường THCS Hoằng Trường với hơn 600 học sinh từ khối lớp 7 đến lớp l2. Tại các buổi ngoại khóa này, cán bộ Trung tâm dân số - KHHGĐ huyện đã trực tiếp chia sẻ, cung cấp thông tin về giới tính, những thay đổi tâm sinh lý ở tuổi dậy thì, tình bạn khác giới, tình dục, tình yêu ở tuổi vị thành niên, cách phòng tránh các bệnh lây truyền qua đường tình dục, các biện pháp tránh thai phù hợp lứa tuổi vị thành niên; các kỹ năng cơ bản về cách chăm sóc sức khỏe nói chung và chăm sóc sức khỏe sinh sản nói riêng...; đồng thời rèn luyện cho các em kỹ năng sống lành mạnh, khả năng ứng xử, biết đối phó và tự bảo vệ bản thân trong các tình huống bất thường, giúp các em hiểu và kiểm soát được cuộc sống của mình. Với nội dung hấp dẫn, không khí gần gũi, các em học sinh đã tích cực trao đổi, chia sẻ những thắc mắc về vấn đề sức khỏe sinh sản, các bệnh lây truyền qua đường tình dục, những vấn đề trong cuộc sống mà các em còn băn khoăn, để các em có thêm kiến thức tự chăm sóc bản thân tốt hơn, nhìn nhận đúng đắn về tình yêu... Ngoài hoạt động truyền thôn ngoại khóa, còn có các hoạt động khác như xây dựng “Góc thân thiện cho học sinh” trong các nhà trường nhằm cung cấp các tài liệu về giáo dục giới tính, hôn nhân gia đình, chăm sóc SKSS và tổ chức hội thi “Tìm hiểu sức khỏe sinh sản vị thành niên - thanh niên” tại trường THCS Nguyễn Văn Trỗi (Hoằng Quỳ).
Tuổi vị thành niên có rất nhiều thay đổi về tâm sinh lý, vì đây là thời kỳ phát triển về thể chất, tâm lý và các mối quan hệ xã hội. Ở lứa tuổi này, các em thích thử nghiệm, khám phá năng lực bản thân. Công tác chăm sóc SKSS cho trẻ vị thành niên/thanh niên là một công việc phức tạp và tế nhị, đòi hỏi cả xã hội, các tổ chức chính quyền, đoàn thể, nhà trường và gia đình cùng phối hợp thực hiện. Việc cung cấp cho các em học sinh các kiến thức cơ bản về kỹ năng chăm sóc SKSS, giáo dục giới tính là vấn đề cấp thiết, góp phần cung cấp kiến thức để các em có thể trau dồi, rèn luyện kỹ năng, bản lĩnh và tích lũy kinh nghiệm, đồng thời có thể tự tin chia sẻ những kiến thức với bạn bè đồng trang lứa hay mạnh dạn đặt câu hỏi với ông bà, cha mẹ, anh chị hay thầy cô về các vấn đề thắc mắc liên quan đến chăm sóc SKSS bản thân. Bên cạnh đó, đối với các bậc phụ huynh cần phải dạy cho các em những kiến thức, kỹ năng cụ thể như cách từ chối tình dục, cách giữ gìn thân thể, cách thoát hiểm; bố mẹ nên dành thời gian trò chuyện tâm sự, giữa mẹ với con gái, bố với con trai. Tùy theo lứa tuổi mà có phương thức, nội dung giáo dục, định hướng phù hợp. Ở trường học nên tổ chức vào giờ ngoại khóa, sinh hoạt chủ đề và tùy nội dung có thể nam, nữ học riêng... Đây chính là “chìa khóa” giúp các em ở độ tuổi vị thành viên/thanh niên có những kiến thức, hiểu biết về chăm sóc SKSS, sức khỏe tình dục, có hành vi đúng về các mối quan hệ cá nhân, giới và giới tính, về tình bạn khác giới và tình yêu tuổi học trò trong sáng lành mạnh, giúp các em phát triển một cách toàn diện và tự tin bước vào cuộc sống./.