Về với lễ hội kỳ phúc đầu năm ở Hoằng Phượng

Nghè Vĩnh Gia - nơi diễn ra lễ hội kỳ phúc làng Vĩnh Gia

Về xã Hoằng Phượng những ngày đầu xuân để cảm nhận rõ hơn cái danh giá của một vùng đất cổ. Nơi đây, đến hẹn lại lên, qua kỳ nghỉ tết là nhộn nhịp, tưng bừng “mùa” Lễ tế Kỳ phúc. Hằng năm, cứ mỗi dịp đầu xuân năm mới, xã Hoằng Phượng lại rộn ràng hẳn lên bởi các lễ hội Kỳ phúc được tổ chức. Đây không đơn thuần chỉ là sinh hoạt tín ngưỡng, tâm linh trong cộng đồng làng, xã mà hơn hết, nó mang đậm những nét đặc trưng văn hóa truyền thống đã được gìn giữ tự bao đời ở Hoằng Phượng.

Đình làng Phượng Mao - nơi diễn ra lễ hội kỳ phúc làng Phượng Mao

Vào trung tuần tháng 2 âm lịch, nhân dân xã Hoằng Phượng và khách thập phương quanh vùng lại hân hoan phấn khởi, náo nức chuẩn bị cho lễ hội đầu xuân - lễ hội lớn nhất trong năm của 2 làng văn hóa nơi đây và được diễn ra nơi trang nghiêm, tôn kính: Nghè làng Vĩnh Gia và đình làng Phượng Mao. Đây không chỉ là nơi thờ tự, đời đời ghi nhớ công ơn của bậc hiền tài có công cứu nước, giúp dân dẹp giặc ngoại xâm mà còn như biểu tượng về tinh thần đoàn kết của tổ tiên ngay trong những ngày bình minh của lịch sử xã nhà.

Đội trống tế trong lễ hội kỳ phúc làng Vĩnh Gia

Lễ hội Kỳ phúc đầu xuân của làng Vĩnh Gia, xã Hoằng Phượng được diễn ra tại nghè của làng - di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh - nơi thờ 2 vị nhân thần và 1 vị thiên thần: Thái sư Tô Hiến Thành - Lưỡng vệ tướng quân Trần Khát Chân và Thiên thần Tiến Hiền Thiên Tôn. Nghè được xây dựng từ thế kỷ XVI, trên gò đất hình đầu rồng, thường gọi là cồn Tai Long. Trong tổng số 52 đạo sắc phong từ các triều đại phong kiến Việt Nam đang được lưu giữ tại xã Hoằng Phượng, ngoài 23 đạo sắc phong cho hai vị tôn thần ở đình làng Phượng Mao, 29 đạo sắc phong còn lại thuộc về các vị thần đang được thờ phụng tại đền thờ này. Cho đến thời điểm hiện tại, 29 đạo sắc phong cho các vị thần ở nghè Vĩnh Gia vẫn chưa được dịch nghĩa mà vẫn lưu giữ, quản lý dưới dạng nguyên bản Hán - Nôm tại UBND xã Hoằng Phượng. Lễ tế Kỳ phúc tại làng Vĩnh Gia bao gồm hai phần lễ và phần hội. Phần lễ sẽ có: Lễ rước cỗ của các thôn, dòng họ, gia đình trong làng, lễ tế nam quan, nữ quan cầu mong mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt, nhân dân ấm no hạnh phúc. Phần hội dành không gian tổ chức các trò chơi dân gian. Đặc biệt, tham gia Lễ tế Kỳ phúc Vĩnh Gia, người xem sẽ được thả hồn mình nương theo những làn điệu chèo mượt mà, sâu lắng vốn đã trở thành niềm tự hào của đất và người xã Hoằng Phượng.

Hát văn trong lễ hội kỳ phúc làng Phượng Mao

Sau làng Vĩnh Gia, Lễ tế Kỳ phúc ở làng Phượng Mao được dân làng long trọng tổ chức tại đình làng, nơi thờ phụng hai vị thành hoàng làng là Linh Thông tôn thần (Lê Công Trinh) và Linh Quang tôn thần (Lê Công Phụ). Ngoài mong cầu về những điều may mắn, thuận lợi, mưa thuận gió hòa, lễ tế nhằm tưởng nhớ những đóng góp to lớn của hai vị thành hoàng làng trong công cuộc phò vua giúp nước, chống giặc ngoại xâm, được triều đình ban thưởng và cho phép lập đồn điền, khai khẩn đất hoang, tập hợp dân cư về đồn điền sinh sống. Tương truyền, sau khi thác hóa, hai vị thần vẫn thường hiển linh che chở, giúp đỡ cho dân làng xây dựng cuộc sống. Tương tự làng Vĩnh Gia, Lễ tế Kỳ phúc ở làng Phượng Mao cũng được tổ chức với phần lễ tế nam quan, nữ quan, kính cẩn, lòng thành dâng lễ vật trước anh linh thành hoàng làng. Trong không gian lễ hội náo nức, rộn ràng, người dân như có thêm nguồn động lực, năng lượng tích cực để bước vào một năm mới với biết bao chông gai, thử thách đang đón chờ. Quan trọng hơn tất thảy, do thường được tổ chức tại các di tích văn hóa – lịch sử tiêu biểu của làng nên Lễ tế Kỳ phúc tại Nghè Vĩnh Gia và Đình làng Phượng Mao xã Hoằng Phượng tạo điều kiện để con cháu hôm nay được tìm hiểu sâu sắc hơn về những giá trị, truyền thống tốt đẹp mà cha ông bao đời dày công gây dựng nên.

Năm 2024, lễ hội Kỳ phúc làng Vĩnh Gia sẽ khai hội vào ngày 17/3 (tức ngày 8 tháng 2 năm Giáp Thìn); tại làng Phượng Mao, lễ hội Kỳ phúc sẽ được khai mạc vào ngày 20/3 (tức ngày 11 tháng 2 năm Giáp Thìn).

Đối với người dân ở 2 làng Vĩnh Gia và Phượng Mao xã Hoằng Phượng thì mỗi làng được thành lập, phát triển đều có công sức, giúp đỡ của vị thần linh, thành hoàng làng. Đó có thể là nhân thần hay thiên thần bảo trợ cho làng. Niềm tin đó ăn sâu vào tâm thức và cứ đúng dịp lễ Kỳ phúc đầu năm là dịp để người dân ghi nhớ, tôn vinh các vị thánh hiền đã có công phò vua, giúp nước, bảo trợ dân làng và trở thành nét văn hóa của người dân Hoằng Phượng tự bao đời. Đây cũng là dịp để người Hoằng Phượng dù ở quê nhà hay công tác trên mọi miền tổ quốc gắn bó với nhau bền chặt hơn. Bởi lẽ, lễ hội là dịp để nhân dân tụ họp, gặp gỡ, trao đổi, để người xa quê trở về nơi chôn nhau cắt rốn, để mỗi người xích lại gần nhau thêm nữa, để tình cảm cộng đồng thêm gắn bó bền chặt, cùng nhau xây dựng quê hương.

Thanh Qúy – Trung tâm VHTT TT&DL